Tanyel Ali Mutlu

�izgi roman�n okurlar �zerindeki etkileri konusunda birbirine taban tabana z�t iki yayg�n g�r�� vard�r. Birinci g�r��e g�re �izgi romanlar i�erdikleri �iddet ve cinsellik nedeniyle okurlar�n�n ruh sa�l���n� olumsuz etkiler. Di�er g�r��, �izgi romanlar�n hayal d�nyas�n� geli�tirdi�ini, okuma al��kanl��� kazand�rd���n� savunur. �izgi roman s�z konusu oldu�unda okurun bu denli �nemsenmesinin sebebi okur kitlesini, �zellikle 1980�li y�llara kadar, �ocuklar�n olu�turmas�d�r. Gelece�in yeti�kinlerinin hayal d�nyalar�n�n geli�mesi ya da okuma al��kanl��� edinmi� olmas� kar��l���nda, �iddete ve cinsel sap�kl�klara e�ilimli olmalar� ihtimali "elbette" g�ze al�namayacak bir kumard�r. Bu y�zden �izgi roman�n okurlar �zerindeki etkisi yeti�kinler i�in, e�er �nemseniyorsa, genellikle bir endi�e konusudur. Zaman zaman alevlenen bu tart��man�n az �ok ortaya ��kard���/i�aret etti�i bir ger�ek varsa o da, �izgi roman�n etkili ve yayg�n bir anlat�m arac� oldu�udur, zaten tart��ma da bu etkin ve yayg�n anlat�m arac�n�n i�eri�ine y�neliktir. Bu �zelli�i nedeniyle �izgi roman bazan kitlelere "ula�mak", onlar� e�itmek hatta a��k�a propanga yapmak amac�yla da kullan�lm��t�r. Amerikan Ordusu�nun II. D�nya Sava�� s�ras�nda, motor tamiri gibi konularda askerlerini e�itmek i�in �izgi romana ba�vurdu�u bilinir. T�rkiye'de Karacan Yay�nlar� taraf�ndan yay�nlanan Resimli D�nya Tarihi serisi de �izgi roman�n e�itim amac�yla kullan�m�na bir �rnektir. 1961-1967 tarihleri aras�nda United States �nformation Agency taraf�ndan y�r�t�len anti-Castro kampanyas�nda ise �izgi roman�n propaganda amac�yla kullan�m�na tan�k oluruz. Bolivya, �ili, Colombia, Meksika, El Salvador gibi Orta ve G�ney Amerika �lkelerinin hedef al�nd��� bu son �rnekte, Castro Kiliseye Sava� A��yor, Castro ���i Sendikalar�n� Kapat�yor gibi provakatif isimlere ve i�eri�e sahip 9 farkl� �izgi roman yakla��k 16.500.000 adet bas�l�p s�permarketlerde ve benzin istasyonlar�nda �cretsiz olarak da��t�l�r.

Kitle ileti�im ara�lar�n�n g�n�m�zdeki kadar �e�itli ve yayg�n olmad��� So�uk Sava� y�llar�nda �rneklerine s�kl�kla rastlayabilece�imiz propaganda �izgi romanlar�n�n en �nl�s� 1947 y�l�nda, kiliseye ba�l� bir kurum olan Catechetical Guild Educational Society of St. Paul taraf�ndan, Amerika Birle�ik Devletleri�nde yay�nlan�r. Is This Tomorrow isimli �izgi roman, okurlar�n� kom�nizm tehlikesine kar�� uyarmak amac�yla haz�rlanm��t�r. Amerika'n�n kom�nistler taraf�ndan ele ge�irilmesini anlatan �izgi roman, tamamen renkli ve 52 sayfad�r. 10 sente sat��a ��kar�lan ama daha �ok kiliseler taraf�ndan �cretsiz olarak da��t�lan Is This Tomorrow 4.000.000 adetin �zerinde bas�l�r. Kitap ayn� y�l A Quand Notre Tour? (S�ra Bizde mi?) ad�yla Kanada�da yay�mland���nda bu kez kom�nistler taraf�ndan ele ge�irilen Kanada�d�r. �izgi roman�n bir propaganda arac� olarak kullan�lmas�n�n en �nl� �rne�i olan Is This Tomorrow'u bizim i�in daha da ilgin� k�lan, kitab�n Kanada versiyonunun 1949 y�l�nda T�rkiye�de K�z�l Tehlike! ad�yla yay�mlanmas�d�r.

1949 y�l�nda T�rkiye'de, Amerika ya da Kanada'dan daha ciddi ve yak�n bir Sovyet tehdidi vard�r hi� ��phesiz. II. D�nya Sava��'n�n sonuna kadar tarafs�z kalmay� ba�aran T�rkiye, So�uk Sava�'ta tarafs�z kalamayaca��n�n fark�ndad�r. D�nya, Amerika ve Sovyetler Birli�i aras�nda iki kutba ayr�l�rken T�rkiye�nin tercihi Amerika'n�n yan�nda, Bat� demokrasilerinin aras�nda yer almakt�r. Amerika a��s�ndan da Sovyet etki alan�n�n geni�lemesi istenmemekte, �zellikle Yunanistan ve T�rkiye, ekonomilerinin ve ordular�n�n zay�f olmas� nedeniyle yak�n Sovyet tehdidi alt�nda g�r�lmektedir. 1945 y�l�nda Sovyetler Birli�i�nin "Bo�azlar��n m�dafaas�n�n Sovyetler Birli�i ve T�rkiye taraf�ndan m��terek imk�nlarla sa�lanaca��na" ili�kin bir nota vermesiyle tehdit T�rkiye a��s�ndan somut hale gelir. K�z�l Ordu'nun T�rkiye'ye yerle�mesi anlam�na gelen bu notaya T�rkiye�nin cevab� "hay�r"d�r. 1947 y�l�nda Truman Doktrini'nde dile getirilen ve 1948 y�l�nda T�rkiye�nin Marshall Plan�'na dahil edilmesiyle ba�layan Amerikan yard�mlar� bu olaydan sonra artarak devam edecektir. K�z�l Tehlike! i�te b�yle bir d�nemde, Ali Toygar, Cumhuriyet Kitabevi taraf�ndan yay�mlan�r. Kitab�n giri� b�l�m�nde yay�mlanmas�ndaki ama� okura �u sat�rlarla a��klan�r: "K�z�l Tehlike!, yaln�z ayd�nlar i�in haz�rlanm�� bir ilim eseri de�ildir. Bu, kom�nizmin vahim neticelerini hemen hemen hi� bilmeyen halk ve orta okuyucu i�in tertiplenmi� ve her t�rl� anlatma vas�talar�n�n en kuvvetli a��klay�c�s� olan resime m�racaat edilerek meydana getirilmi�tir." 6 sayfal�k bir metinden (kitab�n ba��nda "Takdim" ve sonunda "Netice" ba�l�klar� alt�nda ��er sayfa) ve 48 sayfal�k �izgi romandan olu�an kitab�n, k�z�l alevler i�inde birbirini bo�maya �al��an insanlar�n resmedildi�i ve "Bu Tehlike �le M�cadele Edelim!" spotunun yer ald��� provakatif bir kapa�� vard�r. Kom�nizmin yay�labilmek i�in her f�rsat� de�erlendirdi�i ve e�er gaflete d���l�rse bunun ac� bir �ekilde tecr�be edilece�ini anlatan �� sayfal�k bir metnin ard�ndan �izgi roman sayfalar� ba�lar.

�izgi roman, kendi ifadesiyle, �kinci D�nya Harbi'nden sonra Kanadal� kom�nistlerin vaziyete h�kim olmas�n� anlatmaktad�r. Bu olduk�a ac�kl� bir macerad�r: Her �ey b�y�k bir kurakl�kla ba�lar. Ard�ndan �ekirgeler ve en sonunda da kum f�rt�nas� k�tl�k tehlikesini g�ndeme getirir. Bu tam da Kanadal� kom�nistlerin bekledi�i f�rsatt�r, nitekim Kremlin de harekete ge�me zaman�n�n geldi�ini bildirir. Kom�nist �efler Montreal'de toplan�r ve bu toplant�da memleketin bir numaral� kom�nisti Jones, h�k�meti ele ge�irme plan�n� a��klar. Evvela bir buhran yarat�lacak sonra da kurakl�ktan (k�tl�ktan) istifade etmek i�in bakiye erzaka el konulacakt�r. Plan�n ilk a�amas� i�in sola meyyal belli ba�l� hatipler elde edilir ve maksatlar� (Kanada'y� ele ge�irmek) i�in senelerden beri haz�rlanan edip ve muharrirler radyo ve matbuatla umumi efk�r� kazanmak i�in harekete ge�erek cemiyetin muhtelif elemanlar� aras�nda anla�mazl�k ve karga�a tohumlar� ekmeye ba�lar. Bu s�rada sinemalarda da s�n�f ayr�l�klar�n� k�r�klemek ve burjuva ahlak�n� y�kmak i�in her t�rl� hile ve desiseye ba�vurulur (g�sterimdeki filmin ad� Onun �teki Kar�s�'d�r). S�nai faaliyetin stratejik noktalar�nda ba�lat�lan grevlerle �retim felce u�rat�l�r. Ba�vekilin kom�nistlerin tertipledi�i bir suikast sonucu �ld�r�lmesinin ard�ndan, kom�nistlerin bir oyunca�� olan Meclis Reisi Stone devlet ba�kan� olur. Stone'un ilk icraat� yiyecek maddelerinin da��t�m�n� devlet tekeline almak olur ancak h�l� yeterli yiyecek vard�r. Kremlin'den gelen emir �zerine yiyeceklerin bulundu�u depolardan baz�lar� yak�l�r ve su� anti-kom�nistlerin �zerine at�l�r. Durumun k�t�ye gitti�ini fark eden Devlet Ba�kan� Stone kom�nistlere kar�� ��kmaya kalk���r ama �ok ge� kalm��t�r. Memleketin bir numaral� kom�nisti Jones ba�m��avir unvan�n� al�r ve yiyecek maddelerinin yanl�zca (kom�nizme) sadakatleri her t�rl� ��pheden uzak olanlara da��t�laca��n� a��klar. Durumdan ve s�r�p giden grevlerden rahats�zl�k duyan generallerin bir toplant� bahanesiyle �a�r�l�p kur�una dizilmeleriyle kom�nistlerin �n�ndeki son engel de ortadan kald�r�l�r ve Jones diktat�rl���n� ilan eder. Kom�nist Diktat�rl�k haline gelen Kanada'da eski rejimin kurumlar�na kar�� h�zl� ve ac�mas�z bir tasfiye s�reci ba�-lat�l�r. Kiliseler bom-balan�r, bas�n san-s�r edilir, yabanc� memleket radyolar�n�n dinlenmesi ve telefon konu�malar� yasaklan�r. Okullarda gen�li�i tarihe ve milliyete ba�layan g�zel ve kutsi her t�rl� hissi yok eden,dinden ve aileden uzakla�t�ran, devleti her �eyin �st�nde tutan bir "beyin y�kamaya" giri�ilir. Kom�nistleri iktidara ta��yan ama art�k bir sorun haline gelen grevler bast�r�l�r, i��iler daha az �cretle ve daha a��r �artlarda �al��maya zorlan�r. S�ra se�imlere gelir, sadece kom�nist parti adaylar�n�n kat�lmas�na izin verilen se�imler % 100 kom�nistlerin zaferiyle sonu�lan�r. Se�imlerin ard�ndan bankalardaki tasarruf hesaplar�na el konulmas�yla �zel m�lkiyete son verilir. Kom�nistler ama�lar�na ula�m��t�r art�k, yeni rejimin zaferi i�in tertiplenen bir ziyafet s�ras�nda memleketin bir numaral� kom�nisti Ba�m��avir Jones kalp sektesinden �l�r. Ama k�bus sona ermez, yerini bir yenisi al�r, ��nk� kom�nizm bir �ahs�n v�cuduyla kaim ve ona m�nhas�r de�ildir.

Tam bir korku masal� olan kitap, ilk 21 sayfas�nda kom�nistlerin iktidar� ele ge�irmek i�in ba�vurduklar�/ba�vuracaklar� hilelerin, sonraki 27 sayfas�nda ise kom�nist bir �lkede ya�am�n nas�l olaca��n�n anlat�ld��� iki b�l�m halinde kurgulanm��t�r. Birinci b�l�mde dikkat �ekici olan, kom�nist tehlikenin uzaktaki d��man bir �lke (Sovyetler Birli�i) ile s�n�rl� tutulmamas�d�r. Kremlin'den gelen emirlerle hareket etseler de, �lkeyi ele ge�iren Amerikal�/Kanadal� kom�nistlerdir. Okur i�in as�l �rk�t�c� b�l�m, kom�nistlerin iktidara gelmesinin ard�ndan nelerin ya�anaca��n�n anlat�ld��� sayfalard�r. Yiyecek maddeleri karneye ba�lanacak ve her zaman k�tl�k olacak, her t�rl� ele�tiri ve farkl� g�r�� �l�mle cezaland�r�lacak, kiliseler kapat�lacak, telefon konu�malar� yasaklanacak, i��iler daha fazla �al���p kar��l���nda daha az kazanacak, �al��ma kamplar� kurulacak, okullar�n tek amac� rejime k�r� k�r�ne ba�l� insanlar yeti�tirmek olacak, se�imlere muhalefet kat�lamayacak, bankalardaki paralara ve �ift�inin �r�n�ne el konacakt�r, bas�n sans�rlenecek ve en k�t�s� de �ocuklar ailelerini ihbar edecek duruma gelecektir. Bu zalimane tabloda �ocuklar da unutulmam��t�r: �ekerci de tamamen kapanacakt�r! Kitap s�radan insan�n, �l�m, a�l�k, ailesinin ve paras�n�n elinden al�nmas� gibi en temel korkular�na seslenmekte ve onu sinsi ve ac�mas�z d��mana kar��m�cadeleye �a��rmaktad�r.

Is This Tomorrow'un yay�mlanmas�ndan �nce de, �zellikle II. D�nya Sava�� y�llar�nda, �izgi roman�n g�n�n politik geli�melerine ilgisiz kalmad��� g�r�l�r. Mart 1941 tarihinde Timely Comics (ileride Marvel Comics olacakt�r) okurlar�n� yeni bir kahramanla tan��t�r�r. Joe Simon ve Jack Kirby taraf�ndan yarat�lan kahraman�n ad� Kaptan Amerika'd�r ve g�r�n�� olarak y�r�yen bir Amerika Birle�ik Devletleri bayra�� gibidir. Amerika Birle�ik Devletleri i�in sabotaj plan� yaz�l� bir belgenin g�ze �arpt��� ilk say� kapa��nda Kaptan Amerika, Adolf Hitler'e s�k� bir yumruk atmaktad�r. Yumru�un etkisiyle Hitler'in ayaklar� yerden kesilmi� ve y�z� ac�yla kas�lm��t�r. Kaptan Amerika'y� durdurmaya �al��an Alman askerleri ve Nazi Almanya�s�n�n sembol� �svastika�n�n da resmedildi�i kapakta "smashing thru, Captain America came face to face with Hitler" (Kaptan Amerika Hitler'e Kar��) yazmaktad�r. Bir kez daha tekrarlamakta yarar var, tarih Mart 1941'dir, yani Amerika Birle�ik Devletleri'nin II. D�nya Sava���na girmesine sebep olacak Pearl Harbor Bask�n�'na (7 Kas�m 1941) daha yedi ay vard�r. �ki y�ld�r Avrupa'da devam eden sava�a Birle�ik Devletler tarafs�z kalmak e�ilimindedir ama Timely Comics'in sahibi Martin Goodman hi� de o niyette de�ildir. 1947 y�l�nda haz�rlanan bir spota g�re, Goodman ofisinde nazizm ve fa�izm tehlikesine Amerikan gen�lerinin dikkatini nas�l �ekebilece�ini d���n�rken akl�na birden Nazi tehdidini anlatan ger�ek hik�yelerden olu�an �izgi romanlar yay�nlamak gelmi�tir. Bu d���nce 1940 y�l�nda hayata ge�irilmi� ve Timely Comics'in ilk s�per kahraman� Sub-Mariner, �ubat 1940 tarihli 4. say�s�nda Naziler�e kar�� ilk yumru�u atm��t�r. Kaptan Amerika ve Sub-Mariner'in sava�a Amerika'dan �nce girmelerinin bir sebebi de Timley Comics'in sahibi Martin Goodman'�n ve yan�nda �al��an yazar-�izerlerin �o�unun Yahudi olmas�d�r ��phesiz. Sebebi ne olursa olsun �izgi roman i�in yeni bir d�nem ba�lam��t�r art�k: �izgi roman bir propanga arac� olarak sahneye ��km��t�r.

7 kas�m 1941'de Japonya'n�n Pearl Harbor'a sald�rmas�n�n ard�ndan 8 Kas�m'da Amerika Japonya'ya, 11 Kas�m'da da Almanya ve �talya Amerika'ya sava� ilan eder. Bu tarihten itibaren S�perman'den Dick Tracy'e, Mickey Mouse'dan Flash Gordon'a kadar neredeyse b�t�n Amerikan �izgi roman kahramanlar� d�nyan�n d�rt bir yan�nda Amerikan askerlerinin ve m�ttefiklerinin yan�nda sava�a dahil olur. Zaman vatanseverlik ve fedak�rl�k zaman�d�r, bu s�k�nt�l� d�nemde �izgi roman kahramanlar� bir yandan demir yumruklar�yla d��man� peri�an ederken bir yandan da cephe gerisindekilere sava�a mali destek vermeleri i�in bor�lanma senetleri almay�, fabrikalarda daha fazla �al��may� ���tler. Hatta Little Orphan Annie adl� �izgi roman kahraman�, �k���k komandolar� diye bir hareket ba�latmay� bile ba�ar�r. Say�lar� on binleri bulan k���k komandolar sava�an �lkelerine yard�m etmek i�in hurda toplama seferberli�ine giri�ir. Okurlar�na macera ve e�lence vaat eden �izgi romanlar i�in alt�n bir �a�d�r bu. Okur kendini kahramanla �zde�le�tirmekte zorlanmaz, ayn� tarafta �arp��maktad�rlar. Kahramanlar okurla ayn� zaman� ya�amaya ba�lam��lard�r, g�ndelik hayat�n i�ine girmi�lerdir. T�m �izgi roman kahramanlar� okura, yani Amerikan vatanda�lar�na, II. D�nya Sava�� s�ras�nda duvarlar� s�sleyen propaganda posterlerinin bir slogan�n� tekrarlamaktad�r: �We can do it!� Biz yapabiliriz: Onlar� d�vebiliriz. Sava�an bir halk�n g�rmek istedi�i de budur asl�nda, d��man�n surat�na inen s�k� bir yumruk. Sava�� kendileriyle beraber ya�ayan �izgi roman kahramanlar�na Amerikan halk�n�n ilgisi b�y�k olur: 1945 y�l�na gelindi�inde 70 milyon Amerikal� �izgi roman okurudur, yani n�fusun yakla��k yar�s�.

K�z�l Tehlike!�yi II. D�nya Sava�� y�llar�nda yay�mlanan �izgi romanlarla kar��la�t�rd���m�zda ilk g�ze �arpan, ortada Amerikal�lar�� (ya da Kanadal�lar��) kom�nistlerden kurtaracak bir kahraman�n bulunmamas�d�r. Sava� s�ras�nda yay�mlanan ve okura moral veren �izgi romanlar�n aksine K�z�l Tehlike! okura mutlu bir son sunmaz. Sava� zaman�nda doru�a ��kan ka��� edebiyat�n�n bir �r�n� de�ildir ��nk� K�z�l Tehlike!, okurunu birka� saatli�ine ger�ek d�nyadan uzakla�t�rmak amac�n� ta��maz, aksine ger�ek d�nyaya d�nd���nde �izgi roman�n yaratt��� paranoyan�n devam etmesini ama�lar. Kitab�n "Netice" b�l�m�nde yer alan "Siz, ey vatanseverler! Emin olunuz ki her biriniz, bir kom�nistin dikkatli g�z� alt�nda bulunuyorsunuz.", "Ve unutmay�n�z ki, o sizin zaif ve kuvvetli taraflar�n�z hakk�nda, her t�rl� tahmin ve tasavvurunuzun �st�nde, tam bir bilgi sahibidir", "Onun bug�nk� biricik amac�, sizin g�zlerinizi kama�t�rmak ve m�mk�n olursa, b�t�n yak�nlar�n�z� sizden nefret ve istikrah ettirmektir" s�zleriyle bu paranoya peki�tirilmeye �al���l�r. Kitapta dikkat �eken bir ba�ka nokta, "son pi�manl�k" durumudur.�yi niyetli Meclis Reisi Stone, askerler, i��iler, akademisyenler, kom�nistlerin ger�ek emellerini anlamakta ve yeterince g��lenmeden onlara kar�� koymada ge� kalm��t�r. Kitab�n sonunda, ge� kalman�n nelere mal olaca�� ve son pi�manl���n bir i�e yaramayaca�� okura bir kez daha hat�rlat�l�r: K���k bir �ocuk, yabanc� memleket radyolar�n� dinleyen babas�n� ve dini e�yalar bulunduran, gizli gizli dua eden annesini "devlete" ihbar eder. �fkelenen baba o�lunu, "Ruhunu elde etmi�siniz, v�cudu da sizin olsun" diyerek askerlere do�ru savurur ama i� i�ten ge�mi�tir art�k. Zaten gereken cevab� da askerler ona hemen verecektir: "Biz, ona ve onun gibilere mekteplerde kom�nizmi a��larken akl�n ve g�z�n nerede idi, koca aptal!" Bu cevap biraz da okurad�r ve ona bu k�bustan kurtulmas�n�n yegane yolunu g�sterir: Akl�n� ba��na topla, g�z�n� d�rt a�, bu tehlike ile m�cadeleye hemen ba�la.
��ledi�i konu ve konunun i�leni� �ekli dikkate al�nd���nda K�z�l Tehlike!'nin, �izgi roman�n o y�llardaki as�l hedef kitlesi olan �ocuklara hitap etti�ini s�ylemek m�mk�n de�il. Hatta kitap ba�tan sona yeti�kinlerin korkular�n� hedef alm��t�r ve asl�nda "bu tehlike ile" m�cadeleye kat�lmas� beklenen "vatanseverler" de yeti�kinlerdir. Kitab�n son mesaj� da (akl�n ve g�z�n nerede idi, koca aptal!) yeti�kinleredir zaten. S�ylemek istediklerini basit kli�elere d�n��t�ren, bunlar� s�k�a tekrarlayan veokurun korkular�na hitap eden yap�s�yla, bir propaganda metni olarak ba�ar�l� say�labilecek kitap, �izgi romanda bulunmas� gereken g��l� dramatik yap�dan yoksundur. Olaylar�n birbiriyle zamansal bir ba�lant�s� olmamas� bir yana, Jones d���nda (ki O da arada bir g�r�nmektedir) okurun takip edece�i bir karakter de bulunmamaktad�r. Zaten y�zlerce dram�n, eziyetin bir biri ard�na anlat�ld��� kitapta sadece birka� isim zikredilir, b�t�n deh�eti isimsiz, s�radan insanlar ya�ay�p durur. Kitap bu haliyle, bir �izgi romandan �ok, "Ge� Kalma!" uyar�s�n� tekrarlay�p duran bir dizi propaganda afi�inin bir araya getirilmi� hali gibidir.

K�z�l Tehlike!'nin T�rkiye maceras�na ili�kin bilgiler �ok s�n�rl�: "Takdim" ve "Netice" gibi �izgi romanlarda al���k olmad���m�z b�l�mlere yer veren, kitap format�nda yay�nlanan belki de ilk T�rk�e �izgi roman olan K�z�l Tehlike!'nin, T�rkiye'de ka� adet bas�ld���n�, ne kadar ilgi �ekti�ini ya da televizyonun hen�z yayg�nla�mad��� y�llarda yay�mlanan bu propaganda �izgi roman�n�n okur �zerindeki etkilerini bug�n tespit etmemiz m�mk�n de�il. Ancak fiyat�n�n 65 kuru� olmas�ndan yola ��karak (zaman�n pop�ler dergilerinin fiyat� 50 kuru�tur) kitab�n bir propaganda �r�n�nden beklenin aksine ucuz olmad���n� s�yleyebiliriz. Kitab�n yay�nc�s� Ali Toygar, Cumhuriyet Kitabevi taraf�ndan yay�mlanan di�er kitaplar� inceledi�imizde politik i�erikli ba�ka bir kitaba rastlayamay���m�z, kitab�n yay�nc�s�n�n da bu i�i s�rf propaganda amac�yla yapmad��� izlenimini veriyor. Gene de, �ocuk Bak�m�, S�t �ocuklar� Jimnasti�i, Radyoda Evin Saati gibi kitaplar yay�nlayan yay�nevinin K�z�l Tehlike! gibi bir propaganda kitab� yay�nlamas� fazlas�yla merak uyand�r�c�. K�z�l Tehlike!'nin yolunun T�rkiye'ye d��mesinin sebepleri �zerine yap�lacak fikir y�r�tmeler bizi,1949 y�l�nda haz�rlanan Thornburg Raporu'na kadar g�t�rebilir. Amerika taraf�ndan, m�stakbel m�ttefiki T�rkiye hakk�nda haz�rlat�lan raporun "Tavsiyeler" b�l�m�nde yer alan 138. sayfas�nda "iyi se�ilmi� Amerikan kitap ve mecmualar�n�n daha b�y�k say�larda bulundurulmas� esasl� bir ihtiyac� kar��layacakt�r. Amerikan romanlar�, milli bir vas�f olan yeni bilgi ve fikirleri aksettirmek veya baz� hallerde yaratmak bak�m�ndan faydal�d�r" denilmektedir. 1949 y�l�na ait kitap ve raporun hangisinin �nce haz�rland���n�/yay�mland���n� tespit edemememiz nedeniyle aralar�nda do�rudan bir ba�lant� kurmam�z g��le�se de K�z�l Tehlike! hi� ��phesiz Thornburg Raporu'nda bahsedildi�i �zere "fikirler yaratmak" amac�nda olan bir �izgi romand�r. Kapa�� d���nda orijinal metne ula�mam�z m�mk�n olamad���ndan �eviri a�amas�nda metinde bir de�i�iklik yap�l�p yap�lmad��� sorusuna da cevap veremiyoruz. Ancak, T�rk�e'de yay�nlanan haliyle, Kanada'da ge�en bir hik�yeyi anlatan �izgi roman�n yerel hi�bir ��e i�ermedi�ini s�yleyebiliriz. Bu durum nedeniyle kitab�n orjinalinin ve Kanada versiyonun okur �zerinde yaratmak istedi�i etkiyi, T�rk okur �zerinde yaratmas� �ok zor g�r�n�yor.

Elimizdeki s�n�rl� bilgiye ra�men, D�nya ve T�rkiye i�in paranoya y�llar� olan So�uk Sava� d�neminin tipik bir �r�n� olan K�z�l Tehlike!, s�rf i�eri�i ve yay�nlan�� tarihi nedeniyle, �izgi roman�n T�rkiye maceras�ndaki en ilgin� �rneklerden biri olarak an�lmay� hak ediyor.

Yaz�yla ilgili ayr�nt�lar Ser�ven say�:1'de...

En Son Eklenen 5 İnceleme
	Tuna�nın Ağıdı: Plevne 03.11.2007 T�rkiye�de tarihi �izgi romanın gelişiminde �nemli bir durak olan Ratip Tahir Burak�ı ayrıcalıklı kılan se�tiği konular ve �izgisinin orijinalliği idi. ...
	Kızlar İ�in Manga: 11.10.2007 Kitap d�kkanı zincirlerinden birine girdiğinizde yerde uzanmış manga � Japon yazarlar tarafından yazılmış ve �izilmiş, siyah beyaz, kalın �izgi romanlar � okuyan bir gen� kızla karş...
	Harry Potter ve The Books Of Magic 03.10.2007 Harry Potter serisi ve the Books of Magic (B�y� Kitapları) serisi arasındaki benzerlikler bir �ok kişi tarafından rastlantıdan �te bir şey olarak g�r�l�yor. ...
	Hanımlar ve beyler, şu elimde g�rm�ş olduğunuz �izgi roman... 28.01.2007 �izgi romanın doğasına ve potansiyeline ilişkin Emre Kuzuoğlu'dan bir deneme......
	Zoraki Casus: Max Friedman 28.01.2007 Vittorio Giardino'nun �nemli bir d�nem �alışması olan Max Friedman, ayrıntıcı �izgileri ve insani hik�yeleriyle benzersiz niteliklere sahip......
Bu bölümde yeralan tüm incelemeler için tıklayın...